لیزر پوست و عملکرد آن

لیزر پوست صورت و بدن یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های درمانی و زیبایی در دنیای امروز است که توانسته جایگاه ویژه‌ای در حوزه سلامت و زیبایی به دست آورد. این فناوری نوین با استفاده از نور متمرکز و با دقت بالا امکان درمان مشکلات پوستی، حذف موهای زائد، جوان‌سازی و بهبود ظاهر پوست را فراهم می‌کند. از آنجا که زیبایی و سلامت پوست تاثیر مستقیمی بر اعتمادبه‌نفس و کیفیت زندگی افراد دارد استفاده از لیزر به‌عنوان روشی ایمن، مؤثر و کم‌تهاجمی مورد توجه بسیاری از متخصصان و افراد قرار گرفته است. در این مقاله به بررسی عملکرد و مزایای لیزر خواهیم پرداخت.

دانوش دارو ایرانیان به شما کمک می‌کند تا با عملکرد لیزر آشنا شوید.

عملکرد لیزر پوست صورت و بدن چگونه است؟

1. اصول عملکرد: 
   لیزر با ارسال نور متمرکز و کنترل‌شده به بافت‌های خاص در پوست عمل می‌کند. این نور بر اساس ویژگی‌های طول موج توانایی نفوذ به لایه‌های مختلف پوست را دارد و بر روی ساختارهای هدف مانند ملانین (رنگدانه پوست و مو)، هموگلوبین (رگ‌های خونی) یا آب اثر می‌گذارد.
   جذب انتخابی: نور لیزر توسط بافت هدف (ملانین، هموگلوبین یا آب) جذب می‌شود. این جذب باعث تبدیل انرژی نورانی به انرژی گرمایی می‌شود.
   ایجاد گرما و واکنش با بافت: گرمای ایجاد شده ساختار هدف را تخریب یا تحریک می‌کند. این تخریب می‌تواند به از بین بردن موهای زائد یا حذف رنگدانه‌های ناخواسته کمک کند در حالی که تحریک باعث تولید کلاژن و الاستین جدید برای بازسازی پوست می‌شود.
2. فرآیندهای بیولوژیکی مرتبط با لیزر:
   تحریک تولید کلاژن و جوان‌سازی پوست: یکی از کاربردهای اصلی لیزر، جوان‌سازی پوست است. در این روش، نور لیزر به لایه‌های زیرین پوست (درم) نفوذ کرده و باعث ایجاد گرما در فیبروبلاست‌ها (سلول‌های تولیدکننده کلاژن) می‌شود. این گرما به تولید کلاژن و الاستین جدید کمک می‌کند، که این نتایج را به دنبال دارد: افزایش قوام و استحکام پوست،کاهش چین‌وچروک‌ها،بهبود بافت و شفافیت پوست.
   حذف موهای زائد: در رفع موهای زائد، لیزر مستقیماً بر روی ملانین موجود در فولیکول‌های مو اثر می‌گذارد. نور لیزر توسط ملانین در ساقه مو جذب شده و گرما تولید می‌کند. این گرما باعث تخریب فولیکول و جلوگیری از رشد مجدد مو می‌شود. این روش برای موهای تیره و پوست‌های روشن بهترین نتیجه را ارائه می‌دهد زیرا تضاد بین رنگ مو و پوست باعث جذب بیشتر نور توسط ملانین می‌شود.
   درمان ضایعات عروقی و رنگدانه‌ای: لیزرهایی که با طول موج مشخص کار می‌کنند (مانند Nd:YAG یا دایود)، بر روی رگ‌های خونی یا ضایعات عروقی تمرکز دارند. نور لیزر توسط هموگلوبین جذب شده و باعث انعقاد رگ‌های ناخواسته می‌شود. در نتیجه رگ‌های عنکبوتی یا لکه‌های قرمز پوستی از بین می‌روند.
   لایه‌برداری و بازسازی پوست: در روش‌های ابلیتیو (مانند لیزر CO2 یا اربیوم یاگ) لیزر به لایه‌های سطحی پوست برخورد کرده و سلول‌های آسیب‌دیده را تبخیر می‌کند. این لیزرها باعث ایجاد زخم‌های کنترل‌شده می‌شوند که روند ترمیم پوست را تحریک می‌کنند. پوستی جدید، صاف‌تر و شفاف‌تر تشکیل می‌شود.
3. ویژگی‌های کلیدی در عملکرد لیزر:
   تنظیم‌پذیری: لیزرها قابلیت تنظیم طول موج، شدت و زمان پالس را دارند که امکان درمان انواع مشکلات پوستی را فراهم می‌کند.
   دقت بالا: انرژی نور لیزر فقط به بافت هدف برخورد کرده و از آسیب به بافت‌های اطراف جلوگیری می‌کند.
   زمان بهبودی کوتاه: به دلیل غیرتهاجمی یا کم‌تهاجمی بودن بسیاری از لیزرها مدت زمان لازم برای ترمیم پوست کوتاه است.

لیزر پوست چه تاثیرات و مزایایی دارد؟

• کاهش چین‌وچروک و خطوط ریز: لیزر با تحریک تولید کلاژن و الاستین در لایه‌های عمقی پوست خاصیت ارتجاعی پوست را تقویت کرده و به کاهش خطوط ریز و چین‌وچروک‌ها کمک می‌کند.
• رفع لک‌های پوستی و بهبود تغییرات رنگدانه‌ای: نور لیزر به ملانین (رنگدانه پوست) نفوذ کرده و رنگ‌دانه‌های غیرطبیعی مانند لکه‌های ناشی از آفتاب، ملاسما و کک‌ومک را تجزیه می‌کند.
• بهبود جای زخم و اسکار (از جمله جای آکنه): لیزرهای ابلیتیو و غیرابلیتیو با لایه‌برداری و تحریک بازسازی پوست، جای زخم‌های قدیمی و اسکارهای ناشی از آکنه یا جراحی را کاهش می‌دهند.
• کوچک کردن منافذ باز پوست: لیزر با تحریک بازسازی سلولی و کاهش تولید چربی در پوست به کوچک شدن منافذ باز کمک می‌کند.
• شفافیت و درخشندگی پوست: با حذف سلول‌های مرده و افزایش تولید کلاژن، لیزر پوست را شفاف‌تر و درخشان‌تر می‌کند.
• حذف موهای زائد: نور لیزر به ملانین موجود در فولیکول مو جذب شده و آن را تخریب می‌کند. این کار باعث کاهش رشد موهای زائد می‌شود.
• درمان مشکلات عروقی پوست: لیزر با تمرکز بر روی هموگلوبین، می‌تواند ضایعات عروقی مانند رگ‌های عنکبوتی و لکه‌های قرمز ناشی از گشاد شدگی مویرگ‌ها را از بین ببرد.
• درمان مشکلات پوستی ناشی از پیری و آسیب‌های محیطی: لیزر می‌تواند آسیب‌های ناشی از نور خورشید، خشکی و پیری پوست را درمان کند.
• لایه‌برداری عمیق پوست (Laser Resurfacing): لیزرهای ابلیتیو مانند CO2 و اربیوم با لایه‌برداری سلول‌های مرده و آسیب‌دیده، پوست را بازسازی می‌کنند.
• درمان آکنه فعال: برخی از لیزرها با کنترل تولید چربی و کاهش باکتری‌های عامل آکنه، التهاب و جوش‌های فعال را کاهش می‌دهند.

نکات مهم قبل لیزر پوست:

1. مشاوره با پزشک متخصص: قبل از انجام هر نوع لیزر مشاوره با پزشک متخصص ضروری است. پزشک می‌تواند نوع پوست شما، شرایط بهداشتی و نوع درمان مورد نیاز شما را ارزیابی کند. این مشاوره کمک می‌کند که پزشک بهترین نوع لیزر را برای شما انتخاب کند و شما را از هرگونه عارضه جانبی احتمالی آگاه کند. همچنین اگر شما داروهایی مصرف می‌کنید یا شرایط خاصی مانند بارداری یا بیماری‌های پوستی دارید پزشک باید از این اطلاعات مطلع شود تا درمان به‌طور ایمن انجام شود.
2. اجتناب از نور آفتاب و برنزه کردن: حداقل دو هفته قبل از انجام لیزر باید از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب خودداری کنید. نور آفتاب می‌تواند رنگدانه‌های پوست را تغییر داده و آن را حساس‌تر کند، به‌ویژه اگر پوست شما در معرض آفتاب باشد و برنزه شده باشد. این موضوع می‌تواند خطر سوختگی یا تحریک پوست را پس از انجام لیزر افزایش دهد. به همین دلیل اگر می‌خواهید از لیزر استفاده کنید باید مراقب باشید که پوست شما در وضعیت طبیعی و بدون برنزگی باشد.
3. استفاده نکردن از محصولات خاص پوستی: چند روز قبل از انجام لیزر باید از مصرف محصولات پوستی خاص که ممکن است پوست شما را حساس کنند خودداری کنید. این محصولات شامل کرم‌های حاوی رتینوئید، کرم‌های لایه‌بردار و محصولات اسیدی مانند AHA و BHA می‌شود. این محصولات می‌توانند باعث خشکی و حساسیت پوست شوند که ممکن است با لیزر درمانی تداخل داشته باشد و خطر تحریک پوست را افزایش دهد.
4. توقف استفاده از داروهای خاص: برخی از داروها می‌توانند پوست شما را حساس‌تر کنند یا با درمان لیزر تداخل داشته باشند. به عنوان مثال داروهای آنتی‌بیوتیک یا داروهای رقیق‌کننده خون ممکن است خطر خونریزی یا عفونت را پس از درمان لیزر افزایش دهند. بنابراین، قبل از انجام لیزر باید از پزشک خود بخواهید که در صورت نیاز داروهای خاصی که مصرف می‌کنید را موقتاً متوقف کنید.
5. تمیز نگه داشتن پوست: پوست باید قبل از لیزر به‌طور کامل تمیز باشد. بنابراین توصیه می‌شود که روز درمان از هر گونه آرایش، کرم یا لوسیون بر روی پوست استفاده نکنید. این کار باعث می‌شود که نور لیزر به‌طور موثرتری به پوست نفوذ کند و درمان بهتر انجام شود. همچنین پوست باید از هرگونه آلودگی یا چربی پاک باشد تا از بروز هرگونه عفونت جلوگیری شود.
6. مراقبت از ناحیه درمان: در صورت نیاز پزشک ممکن است قبل از درمان لیزر از شما بخواهد که ناحیه مورد نظر را شیو کنید. این کار به لیزر کمک می‌کند تا به‌طور مؤثری به فولیکول‌های مو برسد و درمان موهای زائد به بهترین شکل انجام شود. توجه کنید که از استفاده از اپیلاسیون یا موم انداختن در نواحی تحت درمان خودداری کنید زیرا این روش‌ها می‌توانند فولیکول‌های مو را از بین ببرند و اثربخشی لیزر را کاهش دهند.

مراقبت‌های بعد لیزر:

• اجتناب از قرار گرفتن در معرض آفتاب: 
  بعد از درمان لیزر پوست شما بسیار حساس می‌شود. به همین دلیل لازم است که از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب به‌ویژه در روزهای اول بعد از درمان خودداری کنید. آفتاب‌سوختگی می‌تواند باعث آسیب به پوست و تشدید مشکلات پوستی شود. حتی پس از چند روز استفاده از کرم‌های ضدآفتاب با SPF بالا برای محافظت از پوست شما ضروری است. این اقدام به کاهش خطر بروز لکه‌ها و تغییر رنگ پوست کمک خواهد کرد.
• استفاده از مرطوب‌کننده‌ها:
  پس از انجام لیزر پوست شما ممکن است خشک و تحریک‌شده باشد. برای کاهش خشکی و ناراحتی استفاده از مرطوب‌کننده‌های ملایم و فاقد عطر ضروری است. این مرطوب‌کننده‌ها به حفظ رطوبت پوست کمک کرده و از خشکی و ترک‌خوردگی پوست جلوگیری می‌کنند. همچنین این محصولات به تسکین پوست و بهبود فرآیند بازسازی آن کمک می‌کنند.
• خودداری از شستشوی شدید پوست:
  بعد از لیزر باید از شستشوی پوست با آب داغ و استفاده از صابون‌های سخت و مواد شیمیایی که ممکن است پوست شما را تحریک کنند خودداری کنید. برای شستشوی صورت و بدن بهتر است از آب ولرم و شوینده‌های ملایم که مخصوص پوست‌های حساس هستند استفاده کنید.
• استفاده از ژل‌های تسکین‌دهنده و ضد التهاب:
  بعد از لیزر استفاده از ژل‌های تسکین‌دهنده می‌تواند به کاهش التهاب و قرمزی کمک کند. یکی از ژل‌های مفید و پرکاربرد در این زمینه ژل بعد از لیزر فلوبیون است. این ژل حاوی ترکیبات ضد التهاب و تسکین‌دهنده است که به سرعت پوست را آرام کرده و به کاهش تورم و درد کمک می‌کند. ژل فلوبیون به‌ویژه بعد از درمان‌های لیزری برای کاهش قرمزی و حساسیت پوست بسیار موثر است.
• اجتناب از استفاده از محصولات لایه‌بردار یا اسیدی:
  پس از درمان لیزر باید از مصرف هرگونه محصولات لایه‌بردار، کرم‌های حاوی رتینوئید یا اسیدهای AHA و BHA خودداری کنید. این محصولات می‌توانند پوست حساس شما را تحریک کرده و روند بهبودی را کند کنند. باید حداقل چند روز پس از درمان لیزر از این محصولات استفاده نکرده و به پوست خود استراحت بدهید تا به‌طور کامل بهبود یابد.
• استفاده از کمپرس سرد:
  در صورت بروز التهاب یا احساس درد در ناحیه درمان‌شده استفاده از کمپرس سرد می‌تواند کمک‌کننده باشد. کمپرس سرد به کاهش تورم و قرمزی پوست کمک کرده و احساس راحتی بیشتری به شما می‌دهد. البته باید توجه کنید که کمپرس سرد باید با دقت و در بازه‌های زمانی کوتاه استفاده شود تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری شود.

عوارض احتمالی لیزر پوست صورت:

عوارض احتمالی لیزر پوست صورت می‌توانند بسته به نوع پوست فرد، نوع لیزر مورد استفاده و نحوه انجام درمان متغیر باشند. برخی از عوارض شایع و ممکن عبارتند از:

1. قرمزی و التهاب: پس از درمان لیزر ممکن است پوست دچار قرمزی و التهاب شود که معمولاً موقتی است و طی چند ساعت تا چند روز بهبود می‌یابد.
2. تورم: برخی از افراد ممکن است پس از درمان با تورم ملایم در نواحی درمان‌شده مواجه شوند.
3. خشکی و پوسته‌پوسته شدن: لیزر می‌تواند موجب خشکی پوست و در برخی موارد پوسته‌پوسته شدن شود که به طور طبیعی پس از چند روز برطرف می‌شود.
4. تغییر رنگ پوست: در برخی موارد لیزر می‌تواند باعث هایپرپیگمانتاسیون (تیره شدن پوست) یا هیپوپیگمانتاسیون (روشن‌تر شدن پوست) شود. این عوارض معمولاً موقت هستند اما در موارد نادر ممکن است دائمی شوند.
5. عفونت: در صورت عدم رعایت بهداشت و مراقبت‌های پس از درمان احتمال بروز عفونت وجود دارد.
6. آسیب به پوست: در صورت استفاده نادرست از دستگاه لیزر یا عدم توجه به نوع پوست فرد احتمال ایجاد سوختگی یا زخم‌های سطحی وجود دارد.
7. حساسیت به نور: پس از لیزر پوست حساس‌تر به نور آفتاب می‌شود و در صورت عدم مراقبت مناسب ممکن است آسیب‌های بیشتری از آفتاب‌سوختگی ایجاد شود.

نتایج و مدت ماندگاری لیزر چگونه است؟

نتایج لیزر پوست صورت و بدن معمولاً پس از چند جلسه درمانی قابل مشاهده است. این نتایج شامل رفع موهای زائد، کاهش چین و چروک، رفع لک‌های پوستی، بهبود جای زخم‌ها و کوچک شدن منافذ باز می‌باشد و همچنین به شفافیت و درخشندگی پوست کمک می‌کند. با این حال برای تثبیت اثرات لیزر و حفظ نتایج در بلندمدت نیاز به انجام جلسات درمانی نگهدارنده به صورت دوره‌ای وجود دارد. این جلسات کمک می‌کنند تا تاثیرات لیزر به‌طور پایدار باقی بمانند.

با این حال برای دستیابی به بهترین نتایج و جلوگیری از عوارض احتمالی رعایت مراقبت‌های پیش و پس از درمان بسیار ضروری است. استفاده از محصولات مراقبت از پوست با کیفیت می‌تواند به تسریع روند بهبودی و تثبیت نتایج کمک کند. شما می‌توانید محصولات مراقبتی مناسب برای پوست خود را از دانوش دارو ایرانیان تهیه کنید تا از نتایج بهتری بهره‌مند شوید و از پوست خود را به بهترین شکل ممکن مراقبت کنید.